سیر اندیشی مهدویت در جریان تصوف از آغاز تا تشکیل دولت صفوی

پژوهش حاضر به بررسی جنبه های مختلف پیدایی و سیر اندیش? مهدویت در تصوف بارویکرد، به علل وتأثیرات پیدایش اندیش? ناجی گرایانه در تصوف، در مسیر گذار از شکل اندیش? مهدویت در تصوف ودر نهایت پیوند تشیع و تصوف با تکیه بر عنصر ولایت می پردازد.در واقع، بررسی و تبیین تعامل تصوف و تشیع، با تکیه بر اندیشه مهدویت، بررسی و رسوخ اندیشه های ناجی گرایانه در تصوف، مقایسه و تبیین شباهت ها و ارتباطات اندیشه های مهدویت در تصوف و تشیع، وبررسی وجوه افتراقات و اشتراکات اندیش? ولایت در تصوف و تشیع از اهداف این پژوهش به شمار می آید. فراز و فرود تصوف و رشد اندیش? مهدوی؛ ریشه های پیدایی متمهدین، با تکیه بر اندیشه های صوفیانه، پیش از هر موضوعی برای محقق، شرایط مذهبی، سیاسی، اجتماعی این دوران را متبلور می سازد. اما در این دوران چه عواملی بررشداندیش? مهدویت در تصوف نقش به سزایی داشتند؟تحقیق حاضر که با تأکید بر اندیش?مهدویت در تصوف صورت پذیرفته، نشان می دهد که:عوامل بساری در گسترش اندیش? مهدویت در تصوف نقش داشتند که مهم ترین آنها، عبارتند از پیدایی فرق ورشد طریقت هادر تصوف، انتساب مشایخ صوفیه به سمت شیخ الشیوخی، 2- شکل گیر ی انشعابات در فرق شیعی پس از شهادت امامان معصوم شیعه3- حملات مغول، تضعیف روحیه ملی ایرانیان، حمایت سلاجقه ازتصوف، 5 رشد فلسفه در تصوف، و تأثیرات آموزه های مکتب وحدت وجودی ابن عربی و کوشش علمای امامیه در آمیختن آموزه های بنیادین تصوف و تشیع، ودر نهایت وجوه اشتراکات بین تصوف و تشیع در باب اندیش? مهدویت (ولایت )، که همین عنصر پلی برای ارتباط ودر نهایت پیوند تشیع، با تصوف با تکیه بر اندیش? مهدویت شد. ودر نهایت جنبش صوفیانه – شیعیانه طریقت اردبیل، که تمامی حلقه های تکمیل دو عنصر تصوف وتشیع در آن به کمال رسیدند. برای حصول به اهداف پژوهش، تحقیق به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانه ای، واستفاده از منابع اصیل تصوف صورت گرفته است، تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمع آوری اطلاعات، و سازماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این پژوهش بوده است. واژگان کلیدی: طریقت، تصوف، تشیع، مهدویت، پیوند.